Kunnen erfgenamen een schenking terugdraaien?
Ja, dat kan in bepaalde gevallen. Voor ongebruikelijke, bovenmatige schenkingen heeft de schenker toestemming nodig van zijn of haar echtgenoot of geregistreerd partner. Als die partner die toestemming niet heeft gegeven en komt te overlijden, kunnen zijn of haar erfgenamen de schenking terugdraaien.
- Schenken vlak voor overlijden
- Toestemming voor schenking
- Vernietiging bij geen toestemming
- Binnen 3 jaar vernietigen
Schenken vlak voor overlijden
Je kunt vlak voor jouw overlijden nog schenken. Veel mensen doen dit ook, zodat de erfenis wat lager wordt en je hier minder erfbelasting over hoeft te betalen. Schenkingen die vlak voor het overlijden zijn gedaan (binnen 180 dagen) vallen wel nog in de erfenis. Lees hier meer over in een apart artikel.
In bepaalde gevallen kan een erfgenaam bezwaar maken tegen zo’n schenking. Dat is het geval als de schenking bovenmatig en ongebruikelijk is.
Toestemming voor schenking
Voor ongebruikelijke, bovenmatige (en dus meestal grote) giften of schenkingen heb je voorafgaande toestemming nodig van jouw partner. Deze toestemmingseis geldt voor gehuwden en geregistreerd partners, maar niet voor samenwoners. Het maakt daarbij niet uit of er sprake is van een gemeenschap van goederen of huwelijkse voorwaarden.
Het toestemmingsvereiste geldt niet voor gebruikelijke, niet bovenmatige schenkingen. De wet zegt echter niet wanneer daarvan sprake is. Daarvoor moet je kijken naar bijvoorbeeld het inkomen en het vermogen van de partners. Maar ook de hoogte van de schenking en het giftenpatroon (dus wat jouw partner gebruikelijk schenkt).
Vernietiging bij geen toestemming
Wat als de partner geen toestemming geeft of heeft gegeven voor de schenking? Dan kan hij of zij die schenking achteraf terugdraaien of vernietigen (via de rechter). Ook als zij inmiddels zijn gescheiden. Zolang de schenking, waarvoor toestemming nodig was, niet is vernietigd blijft die schenking wel gewoon geldig.
Maar wat nu als de partner waarvan toestemming nodig was komt te overlijden? Dan krijgen de erfgenamen het recht om de schenking te vernietigen. De erfgenamen zijn namelijk de rechtsopvolgers van de overleden partner. Zie bijvoorbeeld deze uitspraak van de rechtbank uit 2018. Daarin oordeelde de rechtbank dat een executeur namens de erfgenamen een beroep op vernietiging mocht doen vanwege het ontbreken van toestemming voor de schenking.
Let dus op: was de overledene alleenstaande? Dan is het niet mogelijk om de schenking terug te draaien. De overledene had dan immers geen toestemming nodig.
Binnen 3 jaar vernietigen
Let wel op: de (ex)partner heeft maar 3 jaar de tijd om de schenking te vernietigen. Die termijn begint te lopen vanaf het moment dat hij of zij op de hoogte is geraakt van de schenking. Deze termijn begint dus niet te lopen vanaf de schenking. Ook de erfgenamen van de overleden partner zijn hieraan gebonden.