Hoe bepaal je de waarde van de boedel?
Het bepalen van de waarde verschilt per soort bezitting. De waarde van een bankrekening is eenvoudig vast te stellen. Hiervoor kijk je naar de waarde van de dag van het overlijden. Voor een woning gebruik je soms de WOZ. De inboedel stel je vast aan de hand van de marktwaarde.
- Wat behoort er tot de boedel?
- Waar is het voor?
- Hoe bepaal je de waarde van de boedel?
- Woning waarderen
- Overige zaken
- Wie maakt de boedelbeschrijving?
- Is een waardebepaling verplicht?
- Welk bedrag gebruik je voor de aangifte erfbelasting?
Wat behoort er tot de boedel?
Eerst moeten de erfgenamen uitzoeken welke goederen in de nalatenschap vallen. Hier moeten de schulden vanaf worden gehaald. Hiervan maak je een overzicht, dit is de boedelbeschrijving.
Was de overledene getrouwd in gemeenschap van goederen? Dan behoort de helft al aan de partner toe. Dit deel valt niet in de erfenis. Daar hoeft dus ook geen waardebepaling van te worden gemaakt en geen erfbelasting over betaald te worden.
Waar is het voor?
Er zijn verschillende waarderingen mogelijk. Voor de erfbelasting kies je de laagst toegestane waardering. Althans dat levert de laagste belastingaanslag op. Maar voor de onderlinge afrekening tussen de erfgenamen kies je de eerlijke of economische waarde. Kom je er onderling niet uit dan kun je een taxateur inschakelen om objectief de waarde vast te stellen.
Hoe bepaal je de waarde van de boedel?
Het bepalen van de waarde is afhankelijk van het soort bezitting. Aan bepaalde bezittingen kan je eenvoudig een waarde toekennen. Bijvoorbeeld een bankrekening en spaarrekening. Daar staat precies op hoeveel erop staat. Je gaat dan uit van de waarde op de dag van overlijden. Alle wijzigingen in de waarde na die datum negeer je. Dat geldt omhoog en omlaag. Dus een aandelenportefeuille of de waarde van een woning beoordeel je op de dag van overlijden.
Woning waarderen
Als er een woning in de boedel zit, kun je uitgaan van de WOZ-waarde van het jaar van overlijden, of van de WOZ-waarde op 1 januari van het jaar ná overlijden. Overlijdt de erflater in 2023? Dan kan je uitgaan van de WOZ-waarde op 1 januari 2022 of die van 1 januari 2023. Het is het voordeligst om de laagste waarde te kiezen. Dat scheelt in de erfbelasting.
Maar in de onderlinge afrekening moet je afrekenen op de werkelijke waarde van de woning. Dat is de woning die een taxateur bepaalt. De marktwaarde op het moment van overlijden. In het algemeen is die waarde hoger dan de WOZ-waarde.
Overige zaken
De waarde van een auto kan je terugvinden bij de ANWB koerslijst.
Zit er kunst of antiek in de erfenis? Dan kan je uitgaan van de verzekerde waarde. Als deze goederen niet verzekerd zijn, kijk je naar de catalogussen van veilinghuizen. Ook hier geldt natuurlijk dat in de onderlinge afrekening een heel ander bedrag eerlijk kan zijn. Een schilderij is verzekerd voor € 1.000, maar kan inmiddels € 2.000 waard zijn. Het eerste bedrag is voor de erfbelasting, het tweede bedrag voor de onderlinge verhouding.
De waarde van inboedel kan je vaststellen aan de hand van verkoopsites, zoals marktplaats.nl. Dit geldt voor de meubels in de woning, elektronische apparaten, keukengerei, etc. Kort en goed, voor de erfbelasting zijn de meeste inboedels bijna niets waard. Boeken, CD’s, oude meubels, dat is werk voor de kringloopwinkel. Maar bij de onderlinge verdeling kan dit dus heel anders uitpakken
Komen de erfgenamen er gezamenlijk niet uit? Dan kan je altijd een taxateur inschakelen om de boedel te laten taxeren.
Wie maakt de boedelbeschrijving?
In beginsel maken de erfgenamen zelf een boedelbeschrijving. Zij kunnen ook één van de erfgenamen hiervoor een volmacht geven. Als er een executeur is benoemd in het testament, maakt de executeur de boedelbeschrijving.
Je kunt deze taak ook uitbesteden aan een notaris. Dat wordt in de praktijk bijna niet gedaan, het uitbesteden aan een notaris. Het is namelijk enorm duur. In de meeste gevallen stellen de erfgenamen zelf de boedelbeschrijving op.
Is een waardebepaling verplicht?
Een waardebepaling van de boedel is niet altijd verplicht. In beginsel bepalen de erfgenamen gezamenlijk welke waarde ze aan de boedel toekennen en hoe ze deze verdelen. In bepaalde gevallen kan het wel noodzakelijk zijn om de waarde van de boedel vast te stellen. Dat is bijvoorbeeld het geval als:
- er minderjarige erfgenamen zijn;
- een erfgenaam onder curatele staat en/of failliet is;
- de erfenis beneficiair is aanvaard.
Er zijn ook andere redenen om een waardebepaling van de boedel te maken. Bijvoorbeeld als er meer schulden zijn dan bezittingen of als je erover twijfelt en de erfenis beneficiair wilt aanvaarden. Een waardebepaling kan ook van belang zijn als je vermoed dat je erfbelasting moet betalen over de erfenis.
Welk bedrag gebruik je voor de aangifte erfbelasting?
Voor de aangifte erfbelasting is het van belang hoeveel erfgenamen en/of verkrijgers er zijn en of de overledene in gemeenschap van goederen was getrouwd. In dat geval behoort de helft van de goederen al aan te partner en valt dus niet binnen de erfenis. Voor de aangifte erfbelasting is een zo laag mogelijke waarde voordelig. Want: hoe hoger de waarde, hoe meer erfbelasting.
Sommige kosten zijn ook aftrekbaar, daar betaal je dus geen erfbelasting over.