Hoe weet ik wie de erfgenamen zijn?
Controleer eerst of de overledene een testament had of niet. In het testament staan de erfgenamen. Is er geen testament? Dan geldt de wettelijke verdeling, het versterferfrecht.
- Wie zijn de erfgenamen als de erflater een testament had opgesteld?
- Wie zijn de erfgenamen als er geen testament is?
- Test: Wie zijn de erfgenamen?
- Plaatsvervulling
- Een erfgenaam verwerpt de erfenis, wat nu?
- Stiefkinderen en pleegkinderen
Wie zijn de erfgenamen als de erflater een testament had opgesteld?
Als de overledene een testament had opgesteld, staan de erfgenamen in het testament. Met een testament kan worden afgeweken van de wettelijke verdeling.
Je kan zelf controleren of er een testament is. Deze staan namelijk ingeschreven in het Centraal Testamentenregister (CTR). Je kan digitaal een verzoek indienen. Als er een testament is krijg je te zien wanneer het testament is opgesteld en bij welke notaris het testament ligt. De inhoud van het testament kan je niet online raadplegen. Je kan bij de notaris een afschrift van het testament opvragen.
Lees ook: Hoe kom ik erachter of de overledene een testament had?
Wie zijn de erfgenamen als er geen testament is?
Als de overledene geen testament had opgesteld, geldt het wettelijke erfrecht. Ook wel het versterferfrecht genoemd. De wet kent een vaste volgorde van erfgenamen. Hiervoor zijn de erfgenamen ingedeeld in groepen (ook wel kringen genoemd).
De volgorde is:
- De echtgenoot of geregistreerde partner, (adoptie) kinderen en eventueel hun afstammelingen. Dus kleinkinderen;
- De ouders van de overledene en (half)broers en zussen, en eventueel hun afstammelingen;
- Grootouders en hun kinderen, ooms, tantes, nichten en neven;
- Overgrootouders en hun afstammelingen;
- De Nederlandse Staat.
Eerst zijn de erfgenamen uit groep 1 aan de beurt. Pas als daar niemand is, dus geen partner, kinderen en kleinkinderen, komt groep 2 aan de beurt. Als ook daar geen erfgenamen zijn, komt groep 3 aan de beurt. En zo verder. Is er helemaal geen familie meer? Dan gaat de erfenis naar de Nederlandse Staat. De Staat erft alleen de goederen. Niet de schulden.
Test: Wie zijn de erfgenamen?
Plaatsvervulling
Het kan zijn dat een erfgenaam is vooroverleden. In dat geval komen zijn of haar afstammelingen in de plaats. Dat heet plaatsvervulling. Plaatsvervulling vindt staaksgewijs plaats. Dat houdt in dat alleen afstammelingen, dus kinderen, in de plaats kunnen komen. Ouders kunnen bijvoorbeeld niet in de plaats van hun kind komen.
Voorbeeld
Oma is overleden. Zij had 2 kinderen. Beide kinderen hadden ook 2 kinderen. Dus in totaal 4 kleinkinderen. De kinderen vallen in groep 1, dat zijn haar erfgenamen. Maar één van de kinderen is vooroverleden. Dan komen de kleinkinderen in de plaats. Let op! Het gaat dan alleen om de kinderen van het overleden kind. Zij hadden recht op het erfdeel waar het overleden kind recht op had als zij nog geleefd had. De kleinkinderen van het andere kind erven niet.
De plaatsvervulling gaat tot de zesde graad. Dit geldt alleen voor bloedverwanten. De volgorde is:
- Eerste graad: (adoptie)kinderen;
- Tweede graad: kleinkinderen, broers en zussen;
- Derde graad: achterkleinkinderen, neven en nichten (kinderen van broers of zussen), ooms en tantes;
- Vierde graad: achterneven en –nichten (kleinkinderen van broers of zussen), oudooms en -tantes;
- Vijfde graad: kinderen van oudooms en -tantes;
- Zesde graad in de zijlijn: kleinkinderen van oudooms en -tantes.
Let wel op: de hierboven genoemde personen moeten bloedverwanten zijn van de erflater, dus niet aanverwanten.
Een erfgenaam verwerpt de erfenis, wat nu?
Een erfgenaam kan de erfenis verwerpen. Dat erfdeel gaat dan door plaatsvervulling naar de kinderen van die erfgenaam (de kleinkinderen). Zijn er geen kleinkinderen? Dan gaat het erfdeel naar de andere kinderen.
Het kan zijn dat de overledene geen partner meer had, één kind en geen kleinkinderen. Als dat ene kind de erfenis verwerpt, zijn de erfgenamen in groep 2 aan de beurt.
Stiefkinderen en pleegkinderen
Er zijn aparte regels om stiefkinderen en pleegkinderen erfgenaam te maken. Zij erven namelijk niet automatisch. Dus niet volgens de wettelijke regels. Deze kinderen kunnen alleen erfgenaam zijn als zij in het testament zijn opgenomen.