Wat is het aanvaarden van een erfenis?

• Hoe moet ik een erfenis aanvaarden?
• Feitelijk handelen is voldoende
• Je moet kiezen
• Verschil beneficiair aanvaarden en zuiver aanvaarden
• Verschil tussen verwerpen en beneficiair aanvaarden

Hoe moet ik een erfenis aanvaarden?

Als je erfgenaam bent, moet je besluiten of je de erfenis wilt aanvaarden of verwerpen. Het aanvaarden is heel eenvoudig. Je moet je ‘gedragen als erfgenaam’. Dat houdt in dat je bijvoorbeeld gaat onderzoeken wat de nalatenschap inhoud en eventueel al wat gaat verdelen. Op het moment dat je daarmee begint ben je ook aansprakelijk voor eventuele schulden. Dat kan verkeerd uitpakken als er meer schulden zijn dan bezittingen. Je draait dan op voor het betalen van de schulden van de overledene. Onder de schulden valt ook een eventuele hypotheek.

Feitelijk handelen is voldoende

Het aanvaarden van een erfenis is dus niet een formele handeling. Hoewel dat bij een verklaring van erfrecht wel het geval kan zijn, de notaris vraagt je dan te aanvaarden. Het aanvaarden kan dus door feitelijk handelen. Een voorbeeld is bijvoorbeeld dat je spullen meeneemt uit het huis van de overledene. Zodra je dat hebt gedaan, heb je aanvaard. Dat is een niet terug te draaien besluit. Ook het doorrijden in de auto van een overledene is een vorm van aanvaarden van de erfenis.

Wil je dit niet? Dan moet je je niet als een erfgenaam gedragen. In dat geval moet je langs de rechtbank om de erfenis beneficiair te aanvaarden of om te verwerpen.

Je moet kiezen

Je kunt niet niets doen. Je moet een keuze maken. Doe je dat niet, dan kan een belanghebbende een verzoek indienen bij de kantonrechter om jou een termijn te stellen om een keuze te maken. Dit is geregeld in de wet in artikel 4:192 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek. Daarnaast is het maken van een keuze van belang voor het verdelen van de erfenis. Pas als alle erfgenamen hebben aangegeven of zij willen aanvaarden of verwerpen, kan er een verdeling worden gemaakt.

Verschil beneficiair aanvaarden en zuiver aanvaarden

Bij het aanvaarden van een erfenis zijn er twee keuzes. Zuiver aanvaarden en beneficiair aanvaarden.

Zuiver aanvaarden houdt in dat je alles aanvaardt, de bezittingen en de schulden.

Beneficiair aanvaarden houdt in dat je de erfenis aanvaardt onder het voorrecht van boedelbeschrijving. Er wordt dan eerst een overzicht opgesteld van de erfenis. Alle schulden worden voldaan, voor zover mogelijk. Blijven er bezittingen over, dan erf je die. Blijven er schulden over, dan ben je daar niet aansprakelijk voor. Vermoed je dat er meer schulden zijn dan bezittingen, dan kan het dus een verstandige keuze zijn om beneficiair te aanvaarden.

Het nadeel van beneficiair aanvaarden is dat je ervoor langs de rechtbank moet en griffiekosten moet betalen. Daarnaast kan het lang duren voordat de erfenis is afgewikkeld omdat er eerst een boedelbeschrijving moet worden opgesteld. Die boedelbeschrijving maken de erfgenamen, dus het is ook werk.

Verschil tussen verwerpen en beneficiair aanvaarden

Als je bang bent dat er meer schulden zijn dan bezittingen, dan kun je twee dingen doen.

Je kunt de erfenis verwerpen. Dan krijg je niets, maar je hoeft ook zeker niets te betalen. Voor het verwerpen van een erfenis moet je langs de rechtbank. Dit verwerpen brengt kosten met zich mee, maar in de meeste gevallen niet zoveel als de schulden uit een nalatenschap.

Let wel op, als jij verwerpt gaat de erfenis door naar jouw kinderen. Die moeten dan ook verwerpen. Dat kan eventueel allemaal in één keer. Vaak is het in de praktijk dus handiger om dan maar beneficiair te aanvaarden. De boedelbeschrijving past soms op een A-4tje en die lever je in bij de rechtbank. Daarmee is de kous ook af.

Je kunt beneficiair aanvaarden. Dan worden de schulden zoveel mogelijk voldaan. Als er iets overblijft, mag je dat wel houden.